بررسی الزامات برآورد جریان زیست‌محیطی در رودخانه‏ها با روش‏های هیدرواکولوژیکی (مطالعۀ موردی: رودخانۀ دلیچای واقع در استان تهران)

در پژوهش حاضر الزامات برآورد جریان زیست‌محیطی در رودخانه‏ها با تمرکز بر رودخانۀ دلیچای به‌عنوان نمونۀ مطالعاتی با استفاده از روش‏های هیدرواکولوژیکی بررسی شده است. ابتدا با استفاده از دو روش مرسوم تنانت و محیط تر‌شده به تخمین جریان زیست‌محیطی پرداخته شده است. سپس با توجه به اهمیت و غالب‌بودن گونۀ قزل‏آلای رنگین‌کمان در این رودخانه شرایط اکولوژیکی رودخانه برای این‌گونه بررسی شده و ارزیابی زیستگاهی صورت گرفته است. براساس نتایج، جریان زیست‌محیطی تخمین زده‌شده با استفاده از دو روش ‌استفاده‌شده در این پژوهش اختلاف زیادی دارد و عملاً نتایج این دو بسیار مبهم خواهد بود. مطابق با نمودار سری زمانی زیستگاه نیز، شرایط مطلوبیت زیستگاهی برای سه گروه سنی مختلف قزل‏آلای رنگین‏کمان بسیار متفاوت است. میزان زیستگاه‏های مطلوب در دسترس نیز در ماه‏های مختلف سال بسیار متغیر است. بنابراین تخمین یک میزان خاص برای جریان زیست‌محیطی کار مشکلی خواهد بود. در صورت استفاده از روش محیط تر‌شده عملاً ذی‏نفعان در رودخانه حق بهره‏برداری از آن را نخواهند داشت، و در صورت استفاده از روش‏هایی مانند حداقل تنانت برای تخمین حداقل جریان زیست‌محیطی طبق سری زمانی زیستگاهی عملاً تنش‏های جبران‌ناپذیری برای اکوسیستم رودخانه به‌خصوص در ماه‏های بحرانی مانند تخم‏ریزی گونۀ مد نظر (اسفند و فروردین) ایجاد می‌شود. در‌مجموع ابتدا باید توزیع مکانی زیستگاهی در طول رودخانه استخراج و سپس با توجه به نمودار سری زمانی مطلوبیت هر بازه میزان جریان زیست‌محیطی تخمین زده شود.